Táo bón là căn bệnh thường gặp ở hệ tiêu hóa. Thông thường nếu táo bón diễn ra trong thời gian ngắn thì không có ảnh hưởng gì đến sức khỏe nhưng nếu tình trạng táo bón kéo dài và không được điều trị thì có thể gây ra nhiều bệnh lý khác. Bệnh trĩ là một dạng bệnh lý điển hình do táo bón lâu năm gây ra.

Táo bón là trạng thái đi tiêu phân khô cứng, buồn đi mà không đi được, phải rặn mạnh, thời gian đi tiêu lâu hoặc nhiều ngày mới đi tiêu, trong điều kiện ăn uống bình thường, người bệnh có thể dễ dàng nhận ra táo bón qua các biểu hiện như ít đi cầu, đau bụng, đau đầu và đặc biệt là khó nhọc khi đi vệ sinh. Bệnh táo bón trên lâm sàng thấy rất nhiều, nhất là ở người già và người béo. Táo bón lâu ngày là nguyên nhân trực tiếp dẫn đến bệnh trĩ.

Triệu chứng chung của táo bón là khi quá 3 ngày chưa đại tiện hoặc đại tiện dưới 3 lần trong một tuần và có thể có từng cơn đau quặn bụng, phân rắn màu đen và hay vón cục muốn đại tiện được thì phải rặn mạnh đến nỗi có lúc bật cả máu tươi, ở một số người có biểu hiện là khi đại tiện rồi mà vẫn cứ cảm giác vẫn còn phân trong ruột. Tuy chỉ là triệu chứng nhỏ không ảnh hưởng nhiều đến chất lượng cuộc sống nhưng táo bón gây nhiều phiền toái cho bệnh nhân.

Nguyên nhân gây táo bón

Nguyên nhân dẫn đến táo bón có thể là triệu chứng khởi đầu của một bệnh lý thực thể nào đó tại đường tiêu hoá như bệnh của đại trường các bệnh toàn thân suy giáp trạng, tăng canxi máu, co thắt, nhu động giảm, phình đại trường…

– Bệnh ngoài đường ruột như ung thư gây chèn ép hoặc bệnh toàn thân như chức năng tuyến giáp giảm, suy nhược cơ thể, một số bệnh lý thần kinh như bệnh Parkinson, thần kinh tâm thần bị ức chế như lo nghĩ, tức giận, buồn phiền…
– Tập quán sinh hoạt thiếu điều độ. Do thói quen ăn uống không khoa học, chế độ ăn nhiều đạm, ít chất xơ, ít vận động, ăn uống không hợp lý (thiếu chất xơ uống ít nước làm cho phân cứng, khó thải ra ngoài), ít vận động, stress, do uống thuốc tây (một số thuốc có tác dụng phụ gây táo bón: thuốc ngủ, thuốc hạ huyết áp, thuốc chống trầm cảm, chống dị ứng, thuốc chữa dạ dày,…)
– Do rối loạn chức năng vận chuyển của ruột..Lười đi cầu, nén hoặc nhịn việc đi cầu, do thói quen đi đại tiện không đều, bị mất ngủ, căng thẳng thần kinh, do gặp phải những vấn đề ở ruột, hoặc hút thuốc lá, uống quá nhiều trà và cà phê.
– Nứt hậu môn là một nguyên nhân phổ biến khác.

Đông y cho rằng bí đi ngoài phần nhiều do đại tràng tích nhiệt, hoặc khí trệ, hoặc lạnh ngưng lại, hoặc âm dương khí huyết suy hư, khiến cho chức năng truyền dẫn của ruột già mất điều khiển. Bế tắc của phế khí cũng có thể ảnh hưởng chức năng bài phân của đại tràng. Ngoài ra, nứt hậu môn là một nguyên nhân phổ biến khác.

Vì sao táo bón lâu ngày dễ biến chứng thành trĩ?

Mặc dù táo bón có thể bị khó chịu nhưng thường không nghiêm trọng. Hầu hết những người bị táo bón không tìm kiếm sự chăm sóc của bác sĩ. Tuy nhiên, táo bón kinh niên có thể dẫn đến biến chứng nghiêm trọng.

Khi táo bón kéo dài nó sẽ gây nên việc phân bị khô cứng khiến việc đại tiện của bạn gặp khó khănlớn. Phân khô cứng khiến việc lưu thông phân trong đường ruột gặp khó khăn. Mỗi khi đại tiện người bệnh phải rặn mạnh và mất rất nhiều sức. Khi rặn mạnh làm tăng áp lực vùng bụng dồn xuống trực tràng đoạn cuối vùng lược. Phân đi qua đường lược phần tiếp nối giữa đại tràng và hậu môn khiến chúng phình đại sau mỗi lần đại tiện. Lâu dần vùng này bị giãn và phình lớn tạo nên những búi trĩ gây đau đớn, khó chịu và chảy máu cho người bệnh, thậm chí là nứt kẽ hậu môn khiến vùng hậu môn của người mắc táo bón bị tổn thương nặng nề. Người mắc táo bón thường có ngại đi đại tiện bởi mỗi lần đi rất khó khăn và tốn nhiều thời gian, nhưng khi nhịn đại tiện lại càng gây táo bón nặng do đó táo bón vẫn cứ kéo dài mãi.

Để tránh trường hợp táo bón biến chứng thành trĩ, người bệnh khi thấy các triệu chứng của bệnh cần đi kiểm tra và điều trị dứt điểm.